هر آن چیزی که درباره مغز میدانستید را فراموش کنید. به دلیل اینکه یافتههای جدید نشان میدهند بر خلاف تصور ما مغز انسان ده برابر بیش از آن چه تصور میکردید، گنجایش ذخیرهسازی اطلاعات را دارد.
تری سونوسکی (Terry Sejnowski) مدیر پژوهشهای مؤسسه مطالعات زیستی سالک کالیفرنیا اعلام کرده است: «مطالعه اخیر همانند بمبی در حوزه علوم عصبی است. اندازهگیریهای جدید ما نشان میدهند، ظرفیت مغز انسان ده برابر بیش از تخمینی است که تاکنون زده شده است و حداقل به یک پتابایت افزایش پیدا میکند. این رقم برابر با کل محتوایی است که روی بستر اینترنت وجود دارد. یک پتابایت برابر با هزار ترابایت است!»
دانشمندان برای مطالعه روی مرکز حافظه مغز اقدام به بررسی هیپوکامپ مغز موش کرده و در ادامه یک مدل سه بعدی از آنرا بازسازی کردهاند. این آزمایش برای اولین بار پرده از یک راز مهم برداشت. بهطوری که آنها کشف کردند ابعاد سیناپسهای مغزی توانایی تغییر اندازه و شکل دارند. این تغییر روی ظرفیت مغز تأثیرگذار است. چیزی که این گروه از پژوهشگران کشف کردند این است که در حدود 10 درصد سیناپسها تکرار میشوند. اما چرا این اتفاق رخ میدهد؟ محققان برای کشف این راز از یک میکروسکوپ و یک الگوریتم محاسباتی پیشرفته به منظور بازسازی ارتباط، شکل حجم و سطح بافتهای مغزی استفاده کردند. دستاورد آنها نشان میدهد که تفاوت در اندازه جفت سیناپسها بسیار کوچک بوده و چیزی در حدود 8 درصد است. هیچکس تاکنون تصور نمیکرد این تفاوت تا به این اندازه کوچک باشد.
تام بارتول از اعضاء این گروه تحقیقاتی در این ارتباط گفته است: «این بازی طبیعت بود.» یافتههای جدید این فرضیه را مطرح کردهاند که چیزی در حدود 26 دستهبندی مختلف در ارتباط با سیناپسها وجود دارد که با یافتههای گذشته که نشان میدادند تعداد سیناپسها کمتر از این مقدار است در تضاد است. این پیچیدگیهای ظریف و ارتباطی که میان سلولهای عصبی وجود دارد عاملی است که بهطور بالقوه ظرفیت حافظه را افزایش میدهد. سونوسکی در این ارتباط گفته است: «عظمت و دقتی که در این حوزه به کار رفته است به اندازهای دقیق و ظریف است که هیچکس تاکنون تصور آنرا نمیکرد. پیامدهای آنچه ما کشف کردهایم بسیار گسترده هستند. در زیر این به ظاهر هرج و مرجی که شما در ظاهر مغز مشاهده میکنید، سیناپسهایی پنهان شدهاند که دقت، اندازه و شکل آنها مثال زدنی است. سیناپسها این توانایی را دارند تا بسته به انتقال عصبی اندازه خود را تغییر دهند و جالب آنکه همه این فرآیندها به صورت آنی رخ میدهد. به این معنی که هر دو تا بیست دقیقه، سیناپسهای شما افزایش پیدا کرده یا کاهش پیدا میکنند. سیناپسها این توانایی را دارند تا خودشان را با سیگنالهایی که دریافت میکنند هماهنگ سازند.»
این کشف، شگفتانگیزتر از آن چیزی بود که تصور میشد. اما به این نکته توجه داشته باشید که این کشف نمیتواند به شما کمک کند در زمان خروج از منزل به خاطر آورید کلیدهای خود را کجا قرار دادهاید، اما به دانشمندان کمک میکند از این دستاورد در زمینههای پیشرفتهای در حوزه علوم کامپیوتر استفاده کنند، زمانی که صحبت از فناوریهایی همچون یادگیری عمیق پیشرفته و شبکههای عصبی به میان میآید، این روش کارایی خود را به خوبی نشان میدهد. مغز افراد بالغ بهطور مداوم در حدود 20 وات برق تولید میکند. این مقدار به اندازه انرژی است که یک لامپ کم نور از آن استفاده میکند. اما در مقابل توانایی انجام کارهای شگفتانگیزی فراتر از هر کاری که هم اکنون کامپیوترها انجام میدهند را دارد.