امروزه ضرورت شناسايی خودکار عناصر و جمع آوری داده مرتبط به آنان بدون نياز به دخالت انسان جهت ورود اطلاعات در بسياری از عرصه های صنعتی ، علمی ، خدماتی و اجتماعی احساس می شود . در پاسخ به اين نياز تاکنون فناوری های متعددی طراحی و پياده سازی شده است .
به مجموعه ای از فناوری ها که از آنان برای شناسايی اشياء ، انسان و حیوانات توسط ماشين استفاده می گردد ، شناسايی خودکار و يا به اختصار Auto ID گفته می شود . هدف اکثر سيستم های شناسايی خودکار، افزایش کارآيی، کاهش خطاء ورود اطلاعات و آزاد سازی زمان کارکنان برای انجام کارهای مهمتر نظیر سرویس دهی بهتر به مشتریان است.
تاکنون فناوری های مختلفی به منظور شناسايی خودکار طراحی و پياده سازی شده است. کدهای ميله ای ، کارت های هوشمند ، تشخیص صدا ، برخی فناوری های بيومتريک، OCR و RFID نمونه هايی در اين زمينه می باشند .
اجازه دهيد برای آشنايی بيشتر با فناوری RFID چندین تعريف از آن را با یکدیگر مرور نمائيم :
کدخوان RFID ، معمولا" به یک کامپيوتر متصل می شود و دارای نقشی مشابه با یک اسکنر کد میله ای است. مسئوليت برقراری ارتباط لازم بين سيستم اطلاعاتی و تگ های RFID برعهده کدخوان RFID است.
تگ و يا دستگاه فرستنده خودکار ، شامل يک مدار الکترونيکی است که به شی مورد نظری که لازم است دارای یک کد شناسايی باشد، متصل می گردد . زمانی که تگ نزدیک و یا در محدوده کدخوان قرار می گيرد، میدان مغناطيسی تولید شده توسط کد خوان باعث فعال شدن تگ می گردد .
در ادامه ، تگ بطور پيوسته اقدام به ارسال داده از طریق پالس های راديويی می نماید. در نهايت داده توسط کدخوان دريافت و توسط نرم افزارهای مربوطه نظیر برنامه های ERP (Enterprise Resource Planning)و (SCMS (Supply Chain Management systems پردازش می گردد .
شناسه یا تگ (TRANSPONDER-TAG): شامل یک حافظه بسیار کوچک و آنتن مربوطه میباشد و به فرمهای مختلفی چون برچسب ، جاکلیدی، کارت و غیره به بازار عرضه میشود. تگها قادرند که اطلاعات را بر روی حافظه خود ذخیره نمایند تا در موارد لزوم از آنها جهت شناسائی استفاده شود.
داده خوان (READER) : اینسختافزار قادر است که اطلاعات را بر روی تگها نوشته یا از روی آنها بخواند.
نرم افزار سیستم RFID علاوه بر اینکه پردازش، ذخیره و بازیابی اطلاعات در پایگاه اطلاعاتی را مدیریت می نماید، وظیفه کنترل و صدور فرمان جهت تبادل اطلاعات از داده خوان به تگ یا بالعکس را نیز برعهده دارد. بنابراین بخش نرم افزار در یک سیستم مبتنی بر RFID نقش اساسی داشته و بدون وجود نرم افزار، سخت افزارهای سیستم RFID بلااستفاده خواهند بود.
بطور کلی فناوری RFID از تجهیزات ذیل جهت خود استفاده میکند:
با توجه به اینکه این سیستمها بر مبنای تغییرات امواج مغناطیسی و یا فرکانسهای رادیویی کار میکنند، جهت تقویت سیگنالهای موجود در محیط گاهی اوقات از آنتن (تقویت کننده سیگنال) نیز استفاده میشود.
RFID يک فناوری تائيد شده از سال 1970 تا کنون است و به دليل قيمت بالای آن تاکنون در برنامه های تجاری اندکی مورد استفاده قرار گرفته شده است. در صورتی که بتوان تگ ها را با قيمت مناسب تری تولید کرد، استفاده از فناوری RFID می تواند بسیاری از مسائل مرتبط با کدهای ميله ای را برطرف نماید. با توجه به این که امواج راديويی قادر به حرکت در بین اکثر مواد غیرفلزی می باشند، امکان استفاده از فناوری RFID در حوزه های گسترده تری وجود دارد .
مکان یابی کامیونها و ماشینهای حمل بار - کنترل چمدانهای مسافران و صدور کارت پرواز - سیستمهای خودکار عوارض بزرگراه و...
انبارداری، کنترل اموال، مکانیابی، کنترل چرخه تولید ، فروش و بازرگانی، خدمات پس از فروش و ...
سیستم مدیریت امنیت جامع مراکز تجاری، اداری، مکانیابی پرسنل، سیستمهای کنترل ورود و خروج پرسنل، سیستمهای اتوماتیک پارکینگ و ...
پرداخت هزینه مترو ، بلیط اتوبوس ، سیستمهای اعتباری اماکن مختلف ، هتلها و ...
گذرنامه الکترونیکی، کارت ملی هوشمند، گواهینامه رانندگی هوشمند و ...
برخی ديگر از کاربردهای فناوری RFID عبارتند از :
علاوه بر این از فناوری RFID جهت اتوماسیون طیف وسیعی ازفرآیندها در صنایع گوناگون استفاده میشود که برخی از آنها عبارتند از:
تولیدکننده محصولات غذایی قبل از به کارگرفتن فناوری RFID بایستی تمامی گزینههای پیش روی خود را بسنجد. آیا در تولید محصول شرایط لازمالاجرا وجود دارد؟اگر اینطور است باید به دنبال باصرفه ترین راه حلی که شرایط لازم را برآورده میکند بود،اما اگر شرط لازمالاجرایی وجود ندارد،تولید کننده محصول باید معین کند کدامیک سودمندتر است:استفاده از برچسبهای RFID یا کنار گذاشتن گزینه استفاده از برچسبها و ادامه بهرهگیری از بارکد.
با تکامل فناوری RFID تولیدکنندگان محصولات مواد غذایی فواید بیشتری را در استفاده از این فناوری در صنایع خود مشاهده میکنند.با توجه به اینکه این فناوری از سوی بازار به شکل گستردهتری در حال پذیرفته شدن است قیمتهای عرضه این فناوری کاهش خواهد یافت و به این ترتیب تولیدکنندگان آسانتر میتوانند از این تجهیزات استفاده نمایند.
بهرهگیری از فناوری RFID می تواند به بهبود نظارت بر موجودی کالاها و راحتی بیشتر مشتریان در استفاده از آنها بینجامد.علاوه بر این برچسب هایRFID قادر به ذخیره اطلاعات ارزشمندی نظیر تاریخ انقضای محصول هستند که به فروشندگان جزء اجازه میدهد خدمات بهتری به مشتریان خود ارائه کنند.
کتابخانههای رسمی و عمومی همواره با افزایش مدیریت بر اموال کلکسیونشان و حفظ و بهبود خدمات به مشتری روبرو بودهاند.طی بیست سال گذشته کتابخانهها خدمات خود را به مراجعین از کتابهای ساده و دورهای تا وسایل Multi-Media همچون CDها و DVDها گسترش دادهاند.
همچنین تعداد زیادی کتابخانه کامپیوترهایی برای مراجعین فراهم میکنند تا از اینترنت به عنوان منبع دیگر اطلاعات استفاده کنند.
افزایش منابع کتابخانهها باعث توجه بیشتر به مسئله امنیت اموال و نگهداری آنها و همچنین بهبود سطوح خدمات مراجعین است، در این هنگام مسئولان که سیستم کتابخانه را مدیریت میکنند در جستجوی راههایی هستند تا هزینه اجرا و استفاده از منابع Multi-Media و کامپیوتری را کاهش دهند.
به این منظور تکنولوژی RFID راه حلهای زیادی دارد که نوار مغناطیسی و بارکدها به سادگی نمیتوانند انجام دهند.
RFID و کدميله ای دو فناوری مختلف با کاربردهای متفاوت می باشند . علی رغم این که ممکن است وظايف این دو فناوری در برخی حوزه ها نقاط مشترکی داشته باشد ، وجود برخی تفاوت ها نیز به اثبات رسیده است :
هم کدخوان ها و هم تگ ها می توانند دارای اندازه و شکل مختلفی باشند . با توجه به اندازه کوچک تگ ها و آزادی عمل جهت حرکت آنان ، سازمان ها و موسساتی که علاقه مند به استفاده از این فناوری می باشند از انعطاف بالائی در این رابطه برخوردار خواهند بود .
برخی از مزایای بکارگیری فناوری RFID عبارتند از :
مزایای استفاده از این تکنولوژی به شرح ذیل است:
در پايان بد نيست به اين نکته نیز اشاره نمائيم که يکی از چالش های مهم توليد کنندگان RFID و کاربران، فقدان استانداردهای لازم در این صنعت است. به عنوان نمونه سيستم های RFID استفاده شده در صنايع خرده فروشی دارای تفاوت اساسی با سيستم هايی می باشند که از آنان به منظور کنترل دستيابی استفاده می گردد .
منبع: ایران RFID
باشگاه خبرنگاران جوان