اركان موفقیت یك گروه وب
فرض كنید شركت و یا سازمان شما قصد طراحی و پیادهسازی یك وبسایت را داشته باشد. كار را از كجا شروع و در چه نقطهای به انتها میرسانید؟ برای طراحی و پیادهسازی به چه امكاناتی نیاز دارید؟ در صورت نیاز به سازماندهی یك گروه كاری به چه تخصصها و یا توانمندهایی نیاز خواهید داشت؟ معیار انتخاب افراد جهت مشاركت در گروه چیست و این معیار تا چه میزان متأثر از یك پشتوانه علمی است؟ هر گروه وب دارای الزامات و محدودیتهای مختص به خود برای تقسیم وظایف، مسئولیتها و پیادهسازی فرآیندها در جهت طراحی و پیادهسازی یك وبسایت است. عناوین رسمی، شرح وظایف و ساختار گزارشدهی میتواند بسیار متغیر باشد. گروههای وب موفق در یك چیز با یكدیگر مشترك هستند و آن هم وجود مجموعهای كامل از توانمندیها و تخصصهای مورد نیاز در ساختار گروه و فرآیندهای مربوطه است.
تمامی مهارتها و توانمندیهای مورد نیاز را میتوان در 9 ركن مهم خلاصه كرد. در یك گروه موفق، میتوان به سرعت جایگاه و موقعیت هر یك از افراد گروه را نسبت به اركان اصلی تعیین و مشخص نمود كه چه زمانی این پتانسیلها و توانمندیها در عمل و در مراحل طراحی و پیادهسازی مفید واقع میشوند (توجیه علمی و فنی وجود یك شخص در گروه).
در صورتی كه طراحی و پیادهسازی یك وبسایت در تحقق اهداف از قبل تعیین شده خود با مشكل مواجه و عملاً دستیابی به آنها دور از دسترس قرار گیرد، علت آن را میبایست در حذف یكی از اركان مورد نیاز در ساختار گروه و یا فرآیندها جستوجو كرد.
● اركان نه گانه یك گروه وب كاری
● بررسی نیاز كاربران (User research) : طراحی كاربر محور بدین معنی است كه بدانیم نیاز كاربران چیست. چگونه فكر میكنند و رفتار آنان به چه صورت است. بررسی نیاز و خواسته كاربران، ما را قادر میسازد كه یك وبسایت متناسب با نیاز كاربران را به درستی طراحی و پیادهسازی نمائیم.
● استراتژی سایت (Site strategy): تعریف اهداف سایت، یكی از مهمترین مراحل در چرخه طراحی و پیادهسازی یك وبسایت است كه به مهارتهای خاص خود نیاز دارد. رسیدن به یك نقطه مناسب در خصوص اهداف سایت، نحوه اولویتبندی اهداف مختلف و ارزیابی موفقیت یك سایت جملگی موضوعاتی هستند كه میبایست توسط استراتژی سایت تبین گردند.
● استراتژی تكنولوژی (technology strategy): وبسایتها از لحاظ بكارگیری فناوری پیچیده بوده و این پیچیدگی میتواند همواره وجود داشته باشد. شناسایی استراتژی بهكارگیری فناوریها برای یك سایت (شامل پلتفرم، استانداردها، فناوریها و نحوه قرار گرفتن آنها در كنار یكدیگر)، برای موفقیت یك سایت و اجتناب از اشتباهات گزاف، بسیار حائز اهمیت و ضروری است.
● استراتژی محتویات (Content strategy): محتویات، اغلب علتی است كه كاربران را راغب به مشاهده وبسایت شما مینماید. چه محتویاتی میبایست ارائه شود تا انتظار كاربران تأمین گردد؟ چه میزان محتویات مناسب است؟ شكل و یا فرم ارائه محتویات میبایست به چه صورت باشد؟ قبل از این كه بتوان محتویاتی را تولید كرد، لازم است كه به سؤالات فوق كه مبانی و یا اصول استراتژی محتویات را مشخص مینماید، پاسخ داده شود.
● طراحی مستقل از طراحی فیزیكی و ملاحظات فنی (Abstract Design): طراحی معماری اطلاعات و تعاملات، اهداف استراتژیك را به یك فریم ورك مفهومی در جهت استفاده كاربر ترجمه مینماید. طراحی فوق در فرآیند پیادهسازی وب دارای جایگاه و ارزش خاص است.
● پیادهسازی تكنولوژی (Technology Implementation): ایجاد یك سیستم فنی منوط به انجام مجموعهای از فعالیتها و دانش خاص است: زبانها و پروتكلها، كدینگ و اشكال زدایی، تست و ارزیابی. هر انداره كه پیچیدگی یك سایت بیشتر باشد، بكارگیری مجموعهای از پتانسیلها در جهت بالفعل كردن اهداف سایت متناسب با استراتژی تكنولوژی ارزش بیشتری پیدا میكند.
● تولید محتوا (Content Production): دانستن این كه چه محتویاتی لازم است به تنهایی كافی نیست و میبایست بدانیم كه چگونه آنها را تولید نماییم. جمعآوری اطلاعات خام و اولیه، نوشتن و ویرایش، جایگاه افراد در هیات تحریریه و تأیید نهایی یك مطلب جهت انتشار بر روی سایت، جملگی بخشی از فرآیند تولید محتویات را تشكیل میدهند.
● طراحی به هم پیوستن (Concrete design): قبل از این كه abstract design بتواند یك رابط كاربر كامل را ارائه نماید، میبایست جزئیات مشخصتری از اینترفیسها، نحوه بهكارگیری امكانات و حركت بین آنها، طراحی اطلاعات و ویژوال، مشخص گردد. پرداختن به موارد فوق در این مرحله انجام میگیرد.
● مدیریت پروژه (Project management): نقطهای كه تمامی توانمندیهای تاكتیكی را با یكدیگر تركیب تا نیروی محركه لازم به منظور هدایت پروژه به سمت جلو را تامین نماید، مدیریت پروژه است كه انجام صحیح و علمی آن مستلزم بكارگیری مجموعهای از مهارتها است. رعایت نكردن اصول علمی در این بخش، عدم اتمام و تكمیل فعالیتها در بازه زمانی تعریف شده و افزایش هزینهها را به دنبال خواهد داشت.
● بكارگیری اركان نه گانه در عمل
همانگونه كه در بخش قبل اشاره گردید برای طراحی و پیادهسازی یك وبسایت به مجموعهای از مهارتها نیاز است كه آنها را به نه ركن اصلی تقسیم كردیم. آیا این بدان معنی است كه هر گروه وب مجبور است از حداقل نه نفر برای نه ركن اشاره شده استفاده نماید؟ پاسخ به سؤال فوق منفی است چرا كه همواره این احتمال وجود دارد كه در گروه افرادی با قابلیتهای چندگانه وجود داشته باشد. این موضوع در خصوص توانمندیهای استراتژی ملموستر و از مصداق بیشتری برخوردار است. به عنوان نمونه، شخصی با قابلیتهای فراوان در پیادهسازی فناوریها میتواند در بسیاری موارد در خصوص استراتژی فناوری نیز در گروه مورد استفاده قرار گیرد.
از طرف دیگر، سازمانهای زیادی به این باور رسیدهاند كه برای تأمین یكی از توانمندیهای مورد نیاز در گروه وب ممكن است به وجود چندین فرد نیاز باشد. (خصوصاً در خصوص اركان تاكتیكی).
در اكثر موارد نحوه سازماندهی گروه وب و فرآیندها به شرایط خاص یك سازمان بستگی دارد. ولی با تمركز بر روی اركان اشاره شده و انتخاب افراد متناسب با ساختار فوق، این اطمینان ایجاد خواهد شد كه هیچیك از پتانسیلهای مورد نیاز و تأثیرگذار در موفقیت یك سایت را از دست ندادهایم.